《了凡四訓(xùn)》拼音版

《凡》音

了凡四訓(xùn)ylìzhīxué余童年喪父母命棄舉業(yè)學(xué)醫(yī)，謂可以了凡四訓(xùn)ylìzhīxué余童年喪父母命棄舉業(yè)學(xué)醫(yī)，謂可以養(yǎng)生可以濟(jì)人，且習(xí)藝以成名，爾父夙心yě后余在慈云寺遇一老者，髯偉貌，飄飄若仙，余敬禮語(yǔ)余曰“子仕路中人也，明年即進(jìn)，讀書(shū)？”余告以，并叩老者姓氏里居。曰吾姓孔，云南人也。得邵子皇極數(shù)正傳，該傳汝余引之歸，告mǔyuēzhīshìshùxiānxījiyú遂起讀書(shū)之念謀之表兄沈稱(chēng)言郁海谷先生，在沈友夫家開(kāi)館，我送汝寄學(xué)甚yúsuìlǐyùshī孔為余起數(shù)，縣考童生，當(dāng)四名府七十一提學(xué)考第九。年赴考三shùjiēhé復(fù)為卜終身休咎，言某年考第名，年當(dāng)補(bǔ)廩某年當(dāng)貢后某年當(dāng)選四川一大尹，在任三半即宜歸五十三歲

fánsìxùn一

立命之學(xué)niánfùlǎomǔjǔyèxuéyīěyǐyǎngshēngkěyǐjìrénqiěxíyíyìyǐchéngěrfùx也。hòuyúcíyúnsìyīxiūwmàopiāopiāoruòxiānyúlǐzhīyùyuēzǐzhōngrényěniánjìnhéshūyúgàoyǐzhěshìlǐjūyukyúnrényědéshàozǐhuángjíshùzhèngshùrǔyzhguīgào母母曰善待之試其數(shù)，纖皆。suìqǐdúshzhīmóuzhībiǎoxiōngshěnchēngyùhgǔshēngjikguǎnwǒrǔjìshèn便。余遂禮郁師。wèiqǐshùxiànkshēngshífǔkǎoqīyīxuékjiǔniánfùkǎoschù名數(shù)皆合。wèibǔzhōngshxiūjiùyánmniánkdìjǐmdǔmniándhòumdxuǎnsìchuānyídàyzàirènsniánjíyígàoguwǔshíssuì2

3

問(wèn)其故？人未無(wú)心終為陰陽(yáng)所縛，安得無(wú)數(shù)？惟問(wèn)其故？人未無(wú)心終為陰陽(yáng)所縛，安得無(wú)數(shù)？惟凡人有數(shù)極善之，數(shù)固拘他不定極惡之人數(shù)亦他定汝二年來(lái)，被他算定不曾轉(zhuǎn)動(dòng)一毫豈非是凡fūyuēránzéshùkětáohūyuēyóuwǒzuò福自己。詩(shī)書(shū)所稱(chēng)，的為明訓(xùn)。我教典中說(shuō)：求富貴得富貴，男女男女，求‘長(zhǎng)壽得長(zhǎng)壽’夫妄語(yǔ)乃釋迦戒，諸佛菩薩，豈kuángyǔqīrénjìnyuzǐzhīshìwǒ者也。道德仁義可以力求，功名富貴，如求云谷曰“子之言不錯(cuò)汝自錯(cuò)解了。汝jiànliùzǔshuqiēfútiánbùfcùnxérgwúbùtwǒbùrényìdé功名富貴，外雙得是求有益得。不躬內(nèi)省而徒向外馳求則求之有道，而得之有命矣，外雙失，故益因問(wèn)“孔公算終身若何？”余以實(shí)告。云谷曰“汝自揣應(yīng)得科第否？生子fǒuwènqígùyuērénwèixzhōngwéiysuānwúshùwéiyshùjíshànzhīrénshùjūāèzhjūābúrǔèrláibèitābúzhuǎnyīháoqǐfēishì夫？”余曰然則可逃乎曰命由我作，jǐqiúshīshsuchēngwéiwǒjiàodiǎnzhōngshuōqiúguìdéfùqiúnánnǚdéǚqiúchángshòuchángshòuyǔnǎishìjiādàjièzhfópúsàqǐ誑語(yǔ)欺人？余進(jìn)曰孟言求得之，求在zhěyědàodérénkěyǐlìqiúfùrúhéqiú得？”yúngǔyuēzǐzhīrǔzìcuòl(fā)iǎorǔ不見(jiàn)六祖說(shuō)一切福田，不離方寸，從心而覓，感無(wú)通求在我，不獨(dú)得道德仁義亦得gōngguìnèishuāngdéshìqiúyyúyěruògshěngértúxiàngwàiqiúzéqiúzhyérdézhyyǐwàishuāngshīgùwúykgsuànrǔzhōngshēnruòhéyǐshígàogǔyuērǔzìyīngdékēfyshēngzǐ否？”4

余追省良久曰：不應(yīng)也科第中“人，類(lèi)有福相余福薄，又不能積功累行，以基厚福；兼不耐煩劇，容人；以才智蓋余追省良久曰：不應(yīng)也科第中“人，類(lèi)有福相余福薄，又不能積功累行，以基厚福；兼不耐煩劇，容人；以才智蓋人，直直，言談。凡此皆福之相qǐyíkēzāi“地之穢者多生物，之清者常無(wú)。jiéyíwúzǐzhyīhéqìwànyúshànnù宜無(wú)子二愛(ài)生生之忍為不育之根，xījiéchángbùshǐjiùrénzǐzhěs多言耗氣宜無(wú)子者四；喜飲鑠精，宜子五；徹夜長(zhǎng)坐而知葆元毓神宜無(wú)子者六。其余過(guò)惡尚多不能悉數(shù)”云谷曰：豈惟科哉。世“享千金之產(chǎn)者，定是千金物享百金之產(chǎn)，是百金人物；餓死者定是餓死人物。天過(guò)ycáiérdǔjǐjiāxiānsī即如生子。有百世之德者，定有百世子孫bzhīyshízhīdézhěyshíshìzǐsbzhī有三世二世之德者定有三世二子孫保zhīqízhǎnwúhòuzhědézhìyě汝既知非。將向來(lái)不發(fā)科及不生子之相盡情改刷。務(wù)要積德，務(wù)要包荒，務(wù)要和務(wù)要惜精神。從前種種譬如昨日yfúxiàngfúyòubùjīlyǐjīhòujiānbùnàifánjùbùshíhuòyǐzhìrénzhíxfáncǐjiēbófúzhīxiàng也，豈科第哉”zhīzhěduōshēngwùshuǐzhīzhchángwúyú余潔，宜無(wú)子者一；和能育萬(wàn)，余善怒，zǐzhěèràiwéishēngshēngzhībrěng余惜名節(jié)，常不能舍己人無(wú)子者三；duōyánqìzǐzhěsìxǐyshuòjwúzǐzhhchángzuòérzhībyuányùshénwúzǐzhěliùqíyúguòèshàngduōbùxīshyúngǔyuēqǐwéikēshìjiānxiǎngqiānjzhīchǎnzhěshìqiānjwùxiǎngbzhchǎnzhěshìbjrénèsǐzhěèǐréntiānguò因材而篤幾曾加纖毫意思。shēngzǐyǒubzhzhěybshìzǐs保之；有十世之德者，定有十世子孫保之；ysèrshìzhīdézhěyǒusshìzǐsb之。其斬焉無(wú)后者德至薄。rǔjjìzhīfjiāngxiàngláifākēdìjíbùshēngzǐzhīxiāngjìngǎishuājīwùhuāngwùyàohéàiwùyàoxījshénqiánzhǒngzhǒngrúzuórì5

死；從后種種，譬如今日此義理再生之y夫肉之，尚然有數(shù)義理之，豈不tiānjiǎyuētiānnièkě死；從后種種，譬如今日此義理再生之y夫肉之，尚然有數(shù)義理之，豈不tiānjiǎyuētiānnièkězìzuò不可活詩(shī)云：永言配命自求多福孔‘先生算汝登科，不生子者，此天作之孽，猶可而違，汝今擴(kuò)充德性，力行善，多積德，此自己所作之福也，安得而不受享hū易君子謀趨吉避兇若言天命有常，吉何可趨兇何可避？開(kāi)章第一義，便說(shuō)：積‘zhjiāyyúǔxìndéjíf余其言，而受教。因?qū)⑼?，佛前盡情發(fā)露，為疏一，求登科；行善事三千條，以報(bào)天地祖宗之德云谷出功過(guò)格余，令行之事逐日shànzéshùètuìqiějizhǔntízhòuqībì語(yǔ)余曰：符家有云：不會(huì)書(shū)符，被鬼神“‘笑’此有秘傳，是動(dòng)念也。執(zhí)筆書(shū)符先緣放一塵不起。此念頭不動(dòng)處，一點(diǎn)謂混沌開(kāi)基。由此一筆成，更無(wú)思慮此符便靈。祈天立命，都要xiròuzhīshēnshàngrányǒushùyìlǐzhshēnqǐbù能格天太甲曰天作孽猶可違自作孽，kěhuóshīyúnyzìduōxiānshēngsuànrǔbùdkēdìshēngǐzhěcǐtiānzuònièyóukěérwéirǔkuòchōnglìshànshìduōjīydécǐzìjǐsuzuòzhfúyěāndébúshòuxiǎng乎？jzǐmóuūjíbìxiōngruòyántiānchángkěqūxiōngkěbìzhāngyīyìshujī善之家，必有余慶汝信得及否？qíyánshòujiàoyjiāngrìzhīfójìnfālùshūyìxiānkēshìshànshìsānqiǐbàotiānzǔzzhīdéyúngǔchūgguògéshìyúsuǒzhzhúrìd記。則數(shù)，退除，且教持準(zhǔn)提咒，以期必驗(yàn)。yuēfúlùjiāyǒuyúnhuìshūfúbèigushéncǐymìzhībúniànyězhíbǐshūxiānbǎwànyuánxiàchénbùqǐcǐchùxiàdiǎnwèizhīdùnkjīǐérbǐhuīchéngsīlǜcǐbiànfántiānlìd6

sīlǜggé孟子論立命之學(xué)而曰：夭壽不夫夭‘與sīlǜggé孟子論立命之學(xué)而曰：夭壽不夫夭‘與壽，至者也。當(dāng)其不動(dòng)念時(shí)，孰為夭，孰為壽？細(xì)分之，豐歉不貳，可立貧富之命；窮通不貳然后可立貴賤之命；夭壽不貳，然后可立生死之命。人生世，惟死生為重，夭壽則切逆該之矣至修身以俟之，乃積德天之事曰修，則shēnyguòèjidzhìérqùzhīyuēsìyìjì一將迎，皆當(dāng)斬絕之矣。此位，直先天之境，即此便是實(shí)。rǔwèixdànchízhǔntízhòujìwúshù不令間斷，持得純，于持中不持，于不中持。到得念頭不動(dòng)，則驗(yàn)矣余號(hào)學(xué)海，是日改號(hào)了凡，蓋悟命說(shuō)，而不欲落凡夫臼也。從而后，終日兢兢，便覺(jué)與前不同。前日只是悠悠放任到此自有兢惕景象，在室屋漏中，恐得罪天地鬼人憎我毀我自能恬然容受。到明年(元1570)部考科舉，先生算該第三忽考第一其言不驗(yàn)而秋闈中shìyǐǐxuééryushòubúèrfūyyǔshòuzhěyěbúniànshíyāoshúwéishòuxìfēnzhīfbúránhòukěpínfùzhqióngtbúèrhòukělìjiànybúèrránhòukělìshēngǐzhīrénshēngshìsǐshēngwéizhòngshòuzéyíqièshùnnìjiēgzhyǐzhìxiūshēnyǐzhīnjīdétiānzhshìyuēxiūzé身有過(guò)惡皆當(dāng)治而去之。曰俟則一覬，jiāngjiēāngzhǎnjuézhīǐcǐzhízàotiānzhīcǐbiànshìxué汝無(wú)，能持準(zhǔn)提咒，無(wú)記無(wú)數(shù)，jiànduànchídéchúnshúchízhōngbùbùchízhōngchídébúzéyǐchhàoxuéhshìrìghàoliǎofánwùlìzhshuōérbúyùluòfūkējiùyěcǐérhòuzhōngjjīngbiànjuéyǔqiánrìzhǐshìydàocǐzìzhàntìlìjxiàngzàishìwūlòuzhōngchángkǒngzuìtiāndìguǐshénwǒwǒzìtiánránshòudào

niánxīyuánniánlǐbùkkējǔkxiānshēngsuàndìsānhūkyīqíyánbúyànérqizhòng式矣7

然行義未純，檢身多誤。見(jiàn)善行之不勇，或人而常自疑，身勉為善而口言，或醒操持，而醉后放逸，以zhég然行義未純，檢身多誤。見(jiàn)善行之不勇，或人而常自疑，身勉為善而口言，或醒操持，而醉后放逸，以zhégrìchángxūdùzìjǐsìxīyuánfāyuàn直至己卯歲(西元1579)歷十年，而三千善行始完。時(shí)方從李漸庵入，未及回向。庚辰(西元年)南還。請(qǐng)性空慧空諸上人，就塔禪堂回向。遂起求子愿亦許行三千善事。巳(1581)，生汝天啟。shìyǐbǐjìrǔmǔshūmyí事，輒用鵝毛管印一朱圈于歷日之上。或施食貧人或買(mǎi)放生命，一日有多至余圈者。至癸未(元1583年)八月，三之?dāng)?shù)已滿(mǎn)。復(fù)請(qǐng)性空，就家庭回向。月十三日，復(fù)起進(jìn)士，許善事一萬(wàn)條，戌xīyuándìshòudǐzhīxiànzhìyícèyuēzhìxīnpiānchénqǐzuò家人攜付門(mén)役，案上，所行善，纖悉必記。夜設(shè)于庭，效趙道焚香告帝。rǔmǔjiànsuǒbùduōpínyuēwǒqiánzàijiā相助為善，故三千之?dāng)?shù)得完。今許一萬(wàn)衙zhōngwúshìěhéyuánmǎnhūyjiùrénérxīnchángzìyíhuòshēnmiǎnwéishànérkyguòyánczuìyìyǐguò折功常虛巳歲(1569年)發(fā)愿，zhízhìjǐmxīyuánniánshíniánérsqiānshwánshílǐjiànānguānjíhuíxiàngchénniánshǐqhuìzhūshàngrénjiùdtǎhuíxiàngsuìqǐzǐyuànyìxǔsshànshìxsìxīyuánshēngrǔtiānqǐ余行一事，以筆記。汝母不能書(shū)，每行一shìzhéémáoguǎnyìnyīrìzhīshànghuòshīshírénmshēngyíyduzhìshíyúzhzhìguǐwèixīyuánbāyuèsqiānzhīshùyǐmqōngbèijiùjiāhuíxiàngyuèshísqǐqiúshìyuànxǔshìyítiáobxū(西元1586年)，授寶坻知。余格一，名曰治心篇。晨起坐，jiārényìzhìànshàngshànèxixībìyèzéshèzhuyúxiàoyuèxiānggàodì汝母見(jiàn)所行多輒蹙曰我前在家，xiāngzhùshàngùsqiānzhdéwánjxǔyíwànyá中無(wú)事可行，何時(shí)得圓乎？”8

夜間偶?jí)粢?jiàn)一神人余言善事難完之故。神：只減“糧一節(jié)萬(wàn)行俱完矣蓋寶坻田，每畝二分三厘毫。余為處，減至fsìlíli夜間偶?jí)粢?jiàn)一神人余言善事難完之故。神：只減“糧一節(jié)萬(wàn)行俱完矣蓋寶坻田，每畝二分三厘毫。余為處，減至fsìlíliùháowěiyǒucǐxpōshìyú禪師自五臺(tái)來(lái)，夢(mèng)告之此宜信fǒu師曰：心真切，即一行可萬(wàn)善，“合縣減糧，萬(wàn)民受福乎？”吾即捐俸銀，其五臺(tái)齋僧一萬(wàn)而向之?？坠阌栉迨龤q有厄，未嘗祈壽，shìsuìwújīnliùshíjiǔyǐshyuētiānnánchén命靡常”又云：惟不于常皆非“誑語(yǔ)吾于是而知凡稱(chēng)禍福己之者，乃圣賢zhīyánruòwèifútiānsuǒzéshìsúzhīlùnyǐ汝未知若？即命當(dāng)榮顯，常作落寞想即時(shí)順，常作拂逆想即眼前足食，常作貧窶想；即人相愛(ài)敬，常作懼想；即家世重，作下想；即學(xué)問(wèn)優(yōu)，常作陋想。遠(yuǎn)思揚(yáng)祖宗之德近思蓋父母之；思報(bào)國(guó)之恩，下思造家之福；外思人之急，sīxiánjǐzhīyéyàorìrìzhfēirìrìgguòyíbùzhfjíshényuēzhjiǎnliángyìjiéjùwányǐgàibdǐzhīmmǔflíqīháoyúwèiqūchǔjiǎnzhì一四厘六毫，委有此事，心頗驚疑。適余shzìwǔyúyǐqiěwèncǐshìyí否？shīyuēxzhqijíkědwànshànkuàngxiànjiǎnliángwànmínhūjíjuānjiùwǔshānzhāisīwànérhuíxiàngzhīkgsuànwǔssuìyǒuèyúwèichángshòu是歲竟無(wú)恙今六十九矣書(shū)曰難諶，chángyúnwéibùyúchángjifkuángyǔshìzhīchēnghuòzìjǐqiúzhīzhnǎishèngxián之言。若謂禍福惟天所命，則世俗之論矣。rǔzhīzhīdxichángxiǎngjíshíāngshùnlìchángzuòfúxiǎngyshíchángzuòpínjùxiǎngjírénxiāngàichángzuòǒngjùxiǎngjíjiāshìzhòngchángzuòbxiàxiǎngjíxuéwènpōychángzuòqiǎnxiǎngyuǎnīzǔzhsīfùǔzhīqiānshàngsībàoguósīzàojiāzhīfúsījìrénjí思閑己之邪。務(wù)要日知非日改過(guò)；日不知非，即9

ānyírìwúguòkěgǎijíkě進(jìn)；天聰明俊秀不，以ānyírìwúguòkěgǎijíkě進(jìn)；天聰明俊秀不，以德不加修，業(yè)不廣者，只為因循字，耽閣一生。云谷禪師所授立命之，至至邃至正之理，其熟玩而勉行之，毋自曠yě春秋諸大夫見(jiàn)人言動(dòng)億而談其禍福靡zhězuguózhūjìkěyě大吉兇之兆，乎心而動(dòng)四體其于者常獲福，薄者常近禍，俗眼多ywèiérkěcèzhě至誠(chéng)合天，福之將至，觀(guān)其而先知之矣禍之將至，觀(guān)其不善而必先知之矣。今欲獲福而遠(yuǎn)禍，未論行善，先須改過(guò)。但改過(guò)者，第一，要發(fā)心思古之圣賢，與我同為丈夫，彼何以世可師？我何以身瓦裂？耽染塵情，行不義，謂人不知，傲然愧，將日淪于禽獸而不自知矣，之可xiūkěchzhěmòdàhūcǐzǐyuchǐzhīyúréndàyǐ以其得則圣賢，失之則禽獸耳。改過(guò)之jìntiāncbùshǎosuǒyǐbùjiāxiūyèjiguǎngzhěwèiydāngéshēngyúngǔchánshsuǒshòulìzhīshuōnjzhìzhìzhzhìzhèngzhlǐqíshúwánérmiǎnzhīwúzìkuàng也。èrzhfǎ二、改過(guò)之法chūnqiūzhūfūjiànyìértánhuò不者，國(guó)諸記觀(guān)也。djíxiōngzhzhàohūxérhūsìtǐguòzhěchánghuòfúguòyúzhchánghuòsúydu翳，謂有未定而不可測(cè)者。zhìchénghéfúzhījiāngguānshànbìxiānzhīzhīyǐhuòjiāngzhìguānqíshànbìxiānzhīzhyǐjyùhuòfúérhuòl(fā)ùnshànxiānxūdàngǎiguòzhědìyīfāxsīgǔshèngxiányǔwǒzhàngūǐyǐbshìkěshwǒyǐyìǎlièrsībúwèirénzhīàoránwújiāngrìshòuérbúzìzhīyǐzhīkě羞可恥者，莫大乎此。孟子曰：恥之于人大矣yǐqídézhīshèngxiánshīzhshòuěrcǐgǎiguòzh10

yàojīyě第二，要畏心。在上，鬼神難欺，吾雖過(guò)在隱微yàojīyě第二，要畏心。在上，鬼神難欺，吾雖過(guò)在隱微而天地鬼神，實(shí)臨之，重則降之百殃，輕則損其現(xiàn)福，吾可以不？不是也。居之地，指視昭然吾雖掩甚密，文之甚巧，而肺肝早，終難自欺。被rénqùpòzhíyìyǐwūdél不惟是也。息尚存，彌之惡，悔改。古有一生作惡臨死悔悟，發(fā)一善念，遂得善終者謂一念猛厲足以百之惡也。譬如千年谷，一燈才照，則千年之暗chúguòjiǔjìnyǐgwéiguì但世無(wú)常，身，一息不屬欲無(wú)由矣。明則千百年擔(dān)負(fù)惡孝慈孫，不洗滌幽則千百劫淪獄，雖圣賢佛薩不能援引。得不畏？第三，須發(fā)勇心。人不改過(guò)，是退縮吾須奮然振作，不用疑不煩等待。小zhěrúròusùyǔtīdàzhěrúshénièzhyǔzhǎnwúsīháozhìcǐfléizhīsuyǐyìyě具三心則有過(guò)斯改如春冰日何不消乎？然人之過(guò)有從事上改者，有理èrfāxīntiāndìzàishàngguǐnánqīwúsuīguòzàiwēiértiānguǐshénshíjiànzhīzhòngzéjiàngzhībǎiyzésqífúwúkěyǐbújùshìyěxiánjūzhīdìzhǐzhāowúsuīyzhīwénzhqiérfèigzǎolùzhōngnánzìqībèi人覷，不值一文矣，得懔懔？wéishìyěyìxīshàngtiānzhīèkěgǎigǔrényìshēngzuòèlínǐhuǐwùfāyíshànniànsuìdéshànzhōngzhěwèiniànlìzúyǐbǎiniánzhīèyěpìrúygǔdzéqiānzhīàn俱。過(guò)不論久近，以改為貴dànshìchángròushēnyìyxīzhǔgǐqiānbǎiniándānèsuxiàozǐsūnǐdíyzéqiānbjiéchénlúnsuīshèngywūdébúwèisānxūfāyxbùgǎiguòduōsuōwúxūránzuòchíyífánddàixiǎo者如芒刺在肉速與抉剔大者如毒嚙指，速斬除，無(wú)毫凝滯，此雷之所以為益也。shìszéyguòsīgchūnbyùrìhuànxiāohūrénzhīguòyshànggǎizhlǐ11

上改者，從心上改者，工夫不同，效驗(yàn)如前日殺生，戒不殺；日怒詈，戒不怒，此其改之者也。強(qiáng)制于外，其上改者，從心上改者，工夫不同，效驗(yàn)如前日殺生，戒不殺；日怒詈，戒不怒，此其改之者也。強(qiáng)制于外，其百倍，病根終在滅西生，究廓ránzhīdàoyě善改過(guò)者，未其事，先明其理如過(guò)在殺生。即思曰：上帝好生，物戀命，殺彼養(yǎng)己豈能自？且彼之殺也，既屠割，復(fù)入鼎鑊，種種痛苦，徹入骨髓，己也，珍gluóshíjíkshgkěchōngfù何必戕彼之生，損己之福哉？又思血?dú)庵畬?，皆含知，既有靈知，我一體。不能躬修至德，之尊我親我，豈kěrìqiāngwùshǐzhīchóuwǒhànwǒwúqióngyěyìsī及此，有對(duì)食痛心，不下咽者矣。qiánnùbìsīyuērényǒujísuǒyí悖理相干，于何與？本無(wú)可怒者。又思天下無(wú)自是之豪杰，亦無(wú)尤人之學(xué)問(wèn)。行有不得，皆己之德未修，感未。吾悉以自則謗毀之來(lái)，皆磨煉玉成之地我將歡然受賜，怒之有？又聞謗而不怒，雖讒焰薰天，如舉火qiánrìshshēngjīnjièbùshāqiánrìnùlìjjiècǐjiùqíshìérgzhzhyěqiángqínánbbèiqigzhōngzàidmièxīshēngfjiūkuò然之道也。shànguòzhěwèiqíshìxiānlǐrúguòzàishāshēngsīyushàngshēngwùjiliànbǐjǐqǐqiěbǐzhīshāyějìshòutúgēfùrùdǐnghuòzhǒngzhǒngkǔchèrùgǔsuǐjǐzhězhēn膏羅列，食過(guò)即空，疏食羹，盡可充腹，qiāngbǐshēngsjǐzhīfúzyòusīxiěqìshǔjijìyǒuzhīwǒyìtǐgxizhìdéshǐzhīwǒqǒqǐ可日戕物命，使之仇我憾于無(wú)窮也一思cǐjiāngshíxīnxiàyānzhyǐ如前日好怒思曰人有不及，情所宜矜，bèilǐxiāngyúwǒhéyùběnwúkěnùyòusītiānzìshìháojiéwúyóurénzhīwènyǒubùjiējǐzhīdéwèixiūgǎnwèiyěwúxīyǐzìfzéhuzhīláijiēmóliànyùdìjiānghuānshòucìhénùzhīyyòunùsuīxtiānǔhuǒfén12

空，終將自息。聞謗而怒，雖巧心力辯，如春蠶作繭，自取纏綿，怒不惟無(wú)益，且有害也。其馀種種過(guò)惡，皆當(dāng)據(jù)理思之。此理既明，過(guò)將自止。何空，終將自息。聞謗而怒，雖巧心力辯，如春蠶作繭，自取纏綿，怒不惟無(wú)益，且有害也。其馀種種過(guò)惡，皆當(dāng)據(jù)理思之。此理既明，過(guò)將自止。何心而改？有千端，惟心所造。心不動(dòng)，過(guò)安生？學(xué)者于好色、名、貨、好怒種種諸不必逐類(lèi)尋求，但當(dāng)一心為善，念現(xiàn)前念自然污染不上如太當(dāng)空，魍魎潛消此精一之真?zhèn)饕?。過(guò)由心造亦由心改，如斬毒，直斷ībìzhīérfáyèér大抵最上治心，當(dāng)下清凈；才即覺(jué)，覺(jué)之即；未然，須明理遣之；又未能然，須隨事以禁之；上事而兼行下功，未為失策。執(zhí)下而昧上，則矣。顧發(fā)愿過(guò)，明須良朋提醒，幽須鬼神證明；一心懺悔，夜不，經(jīng)七二，yǐzhìyíyuèyuèsānyyàn或覺(jué)心神恬曠或覺(jué)智慧頓開(kāi)；或處冗沓而觸念皆通；或遇怨仇而回嗔喜；或夢(mèng)吐黑物或往圣先賢提攜接引或夢(mèng)飛步太虛；夢(mèng)幢幡寶蓋，種種勝事，皆過(guò)罪滅之象也。然不得執(zhí)此自高而不chūnjiǎnzìqǔchánmiánnùwéiwúyìqiěyhàiyěqízhǒngguòèjiēdjùlǐsīcǐlǐguòjiāngzhgǎiguòqiānduānxīnzàowúxīnbúguòānshēngxuézhěhàosèhuòzhǒngzhǒngzhguòbúzhúxúnqiúdxīnwéishànzhèngxiànqiánxiéniànránūbúshàngrútàidāngkwliǎngqiánxiāocǐīzhīzhēnyěguòyóuxīnzàoxīngǎizhǎnshùzhíduàn其，必枝枝而伐，葉葉而摘哉？dǐshàngzhìxīnxiàjíjuéjuézhījíwúgǒuxūlǐyǐqiǎnzhīyòuwèiránxūsuíshìyǐzhīǐshàngshìérjiāngwéishīcèxiàérshàngzézhuōyǐfāyuànguòxūliángtíxyōuxūguǐshénzhèngchànhuǐzhòuyèxièqīqī以一月，月，三月，有效驗(yàn)。huòjuéxshéntiánkuànghuòzhìkchùrérchùniànjithuòyùchóuhuíchēnzuòxǐhuòtǔhwùhuòwshèngxixiántíxiéjiēyhuòfbùxūhuòchuángfānbgàizhǒngzhǒngshèngshìjiēguòximièzhīxiàngyěránzhícǐgāohuàbú13

jìn昔蘧伯玉當(dāng)二十歲時(shí)，已前日之非而盡改之矣至二jìn昔蘧伯玉當(dāng)二十歲時(shí)，已前日之非而盡改之矣至二十一歲，知前所改，未也。及二十二歲，視二十一歲，在夢(mèng)中。歲復(fù)歲，遞改之，行年五十而猶知四十jiǔniánzhīfgǔréngǎizhīxuérúcǐshēnwéiguòèwèijíhuísīwshì常若不見(jiàn)其過(guò)者，心粗而眼翳也。然人之過(guò)惡深重者，亦有效驗(yàn)：或心神昏塞頭即忘；或事而常煩惱；或君子赧然消沮聞?wù)摱鴺?lè)施惠而人反怨或夜夢(mèng)顛倒，甚則妄言失志皆作孽之相也。茍一類(lèi)，即須奮發(fā)，舊圖新，易曰積善之家必有馀慶”昔顏氏將以女妻梁紇而歷其祖宗積德長(zhǎng)逆知其孫必有興者。孔稱(chēng)舜之大孝曰：“宗廟饗之，子孫保之皆至論也。試以往事徵之。楊少師榮，寧人。世以濟(jì)渡為生，久xīqúyùdāngshíshíyǐjuéqiánrìzhīférgǎizhīyǐzhìèrshíyīsuìnzhīqiánzhsugwèijìnyěèrèrsuìshìèryíyóuzàizhōngsuìfùyīsuìniánwǔshíshí九年之非，人改過(guò)之學(xué)如此吾身為凡流，惡猬集，而回思往事，chángruòbújiànyzhěxcūéryyìěránrénzhguòèshēnzhòngzhěyhuòxīnshénhsètóujíhuòwúshìchángjiànjūnzǐérnránxijǔzhèngérlèhuòshhuìérrénfdiānshènzéyánshīzhìjiēzuònièzhīxiàngyěgǒuyícǐjíxūfènfāshějiùxīn幸勿誤jīshànfāng三、積善之方y(tǒng)uējīshànzhījibìyyúshìjiāngyǐnǚqīshūliángérlìxùqíǔzjīdézhīchángnìǐsūnbìyǒuxīngzhzǐchēngshùnzhdàxiàoyuēmiàoxiǎngzhzǐsūnbzhījiēzhìyěshìyǐshìzhēngzhīshàoshījiànyǐjìwéishēngjiǔ14

雨溪漲，流沖毀民居，溺死者順流而下，tāzhōujiēlǔwùdúshàozǔjízǔjiù而貨物一無(wú)雨溪漲，流沖毀民居，溺死者順流而下，tāzhōujiēlǔwùdúshàozǔjízǔjiù而貨物一無(wú)所取，鄉(xiāng)人其愚。逮少師生，家漸裕，有神人為者，語(yǔ)之曰“zǔfùyzǐguìxiǎnyímdìsuìyī其指而窆之即白兔墳也。后生少師，弱冠登第位至三公加曾祖祖父如其官。子貴盛，今尚多賢者。鄞人楊自懲，初為縣吏，存心仁厚，法公平。時(shí)縣宰嚴(yán)肅，偶撻一囚，血流滿(mǎn)，而怒未息，楊跪而解之。宰：怎奈此人“yuèfǎlǐbùyóubúnù自懲叩首曰“上失其道，民散久矣，如得其情，矜勿喜；喜且不可，而怒？宰wéizhījìyán家甚貧，饋一無(wú)所取，遇人乏糧，常多方以濟(jì)之。一日，有新囚數(shù)人待，家又jǐqiúzéjiāshízìgùqiúrénmǐnyǔqífù商之。婦曰囚從何來(lái)？”“自杭而來(lái)。沿路忍饑，色可掬因撤己之米，粥以食囚。后生二子曰守陳次守址，為南北吏部侍郎；孫為刑部郎；次為四川廉憲又俱為名臣；今楚亭德政，亦其他舟皆撈取貨，少祖及祖惟救人，érhuòwùyīwúsuǒqǔxiāngrénchqíyūdàishàoshīshēngjiājiànyshénrénzhěyùrǔ祖父有陰功，子孫當(dāng)貴顯，宜葬某地遂依suǒzhǐérbiǎnjíbáitùyěhòushēngshàoshīruòguànddìwèisjiāzǔzǔfùrúqíguānzǐsshèngshàngduōzhyínrénchéngchūwéilìcúnxrénshǒufǎshízyánǒutàqiúliúmqiánérīguìkuānjiězhīyuēnàicǐ越法悖理，由人不怒chéngshàngshīqímínsànjiǔyǐrúxǐxǐqibùkěérkuàngnùhūz為之霽顏。jiāshènpínyīwúsuǒqǔqiúrénfáliángchángduōyǐjìzhīyírìyǒuxqiúréndàibǔjiyòuquē米；給則家人無(wú)；自顧則囚人堪憫；與其婦shāngzhīyuēláiyuēérláiyánlùrjīsèkějūyīnchèjǐzhīmǐzhǔzhōuyǐsìqiúhòushēngèrzǐzhǎngyuēshǒuchéncìyuzhǐwéiběilìshìchángsūnwéishìswéisìchuānliánxiànjùwéichénjchǔdézhèngyìqí15

yě昔正統(tǒng)間，鄧茂倡亂建，士民從賊者甚眾；廷鄞縣張都楷南征，以計(jì)擒賊，后yě昔正統(tǒng)間，鄧茂倡亂建，士民從賊者甚眾；廷鄞縣張都楷南征，以計(jì)擒賊，后布政司謝都事，搜殺東路黨；謝求賊中黨附冊(cè)籍，凡不附賊者，密授以白布小旗約至日插旗門(mén)戒軍兵無(wú)妄殺，全活萬(wàn)人；謝之子遷，中狀元，為宰輔；丕，復(fù)中探花。莆田林氏，世有老母好善，作粉團(tuán)shīrénqiúqǔyǔzhījuànsèyìxiānhuàwéi每旦索食六七。日日與之，終三如一日，乃其誠(chéng)也。謂之曰：吾食汝粉“yǐrǔfǔhòuyyídìzǐguān有一升麻子之?dāng)?shù)其子依葬之，初世即有九人登第，代簪纓甚盛，福有林kbzh馮琢庵太史之父，為邑庠生。隆冬早起赴，遇一人，臥雪中，之半僵矣。遂解己綿衣，扶救蘇。夢(mèng)神之曰：汝救人一命，出至“誠(chéng)心，遣韓琦為子”及生琢庵，遂名琦臺(tái)州應(yīng)尚書(shū)，壯年習(xí)業(yè)于山中。夜鬼嘯集，往往驚人，公不懼也一夕聞鬼云：某“xīzhèngjiānmàoqīchàngluànfújiànshìmínzhshènzhòngcháoqǐyínxiànzhāngdūxiànknánzhēngyǐzéihòuwzhèngsīxièdūsōudzéizhōngdcèjíbúfùshòuyǐbáibùxiǎoqízhìrìchāqíménshǒujièjūnshāhuórénxièzhzǐzhòngzǔspīfùzhòngtiánshìxiylmǔhàoshànchángzuòfěntuán施人，求取即與之，無(wú)倦色一仙化為道人，mdànsushíliùqītuánmǔrìyǔzhzhōngniánrúyízhīchéngyěwèiyuēshírǔnián團(tuán)何報(bào)汝？府后有一地，葬之官爵，yǒuyìshēngzǐzhshùqízǐyīsuǒdiǎnzhchshìjíyjiǔddìlěidàiyshènshèngywú不榜之謠。zhuóānshǐzhīfùyìxiángshēngqǐxuéyùyìréndxuězhōngménzhījiāngyǐsuìjiějǐmiányīzhqifúguījiùsūshénzhīyuērǔjiùrényíchūchéngwúqírǔzǐjíshēngzhuóānsuìtzhōushàngshūniánxíyèshānzhōngyèguǐrénbújùyěyīīguǐ16

yǐūjikègugūījiàrényèdsǐ于此吾得代矣yǐūjikègugūījiàrényèdsǐ于此吾得代矣公潛賣(mài)田得銀四兩。即作其之書(shū)，寄銀還家。其父見(jiàn)書(shū)，以手跡不，疑之。既而曰“書(shū)可，不可假，兒無(wú)恙婦遂不。其子后，婦相保如chū公又聞鬼語(yǔ)曰“我當(dāng)?shù)么未诵悴艍膕hìīguǐyuēhéhuòzhyuēshàngdì以此人心好，命作陰德書(shū)，吾何而禍之？”應(yīng)公因此自努勵(lì)，善日加修，日加厚；遇歲饑捐谷以賑之；遇親有急，輒委曲維持；遇有橫逆，反躬自責(zé)，怡然順zǐsūnkēdìzhělěiyě常熟徐鳳竹其父素富，偶遇年荒，捐租為邑之倡，又分谷以賑貧乏，夜聞鬼唱于門(mén)曰“千不誆，不誆，徐秀才做到了舉人相續(xù)而，連夜不斷。是歲，zhúguǒjǔyúqífùyìjīdézīzīdài修橋修路，齋僧接眾，凡有利益無(wú)盡心。后又聞鬼唱曰“千誆，不誆，家舉人，直做到堂竹終兩浙巡jiākxīgchūzhǔshìsùzhōngcǐdédàiyǐqiántiándéyínsìliǎngjíwzuòqífūzhīshūjìhuánqífùmǔjiànshūyǐshǒujìyízhījìyuēshūkějiǎbùkějixiǎngérwúfùbújiàqízǐhòuguūfùxiāngbrú初。yòuwénguyùyuēwǒdāngnàicǐxiùcáihuài吾”旁一鬼曰爾不禍之？”曰“上帝yǐcǐrénhǎozuòydéshàngshūyǐwúhédéérhuòzhīyīncǐyìzìnǔshànrìjidérìjihòusuìjīzhéjugǔyǐzhīyùqqīyzhéwqūwéichíyùynìfǎngzìzéshùn受；子孫登科第者，累累也。chángshúxúshì栻

qífùsùfùǒuyùhuāngxiānjuānūyǐwèizhīchàngyòufgǔyǐzhènpínfáwénguǐchàngyúyuēqiānbùkuāngbùkuāngxújiācáizuòdàolejǔxiāngxùhūliánshìsuì鳳竹果舉于鄉(xiāng)，其父因而益積，孳孳不怠，xiūqiáoxiūlùzhjiēzhòngfánlìyìbùjìnhòuyòuwénguǐchàngyúményuēqiānbùkuāngwànbùkuāngxújiājǔrénzhídūzhúguānzhōngliǎngzhè撫。嘉興屠康僖公，初為刑事，宿獄中，17

細(xì)諸囚狀得無(wú)辜者若干人，公不自以為功，密疏其，白官。后朝審，堂官yǔyǐxùnzhūqiúwúbùfúzhshìyuānyìshíyú細(xì)諸囚狀得無(wú)辜者若干人，公不自以為功，密疏其，白官。后朝審，堂官yǔyǐxùnzhūqiúwúbùfúzhshìyuānyìshíyúrén一輦下頌尚書(shū)明。公復(fù)稟曰：輦“轂下，尚多冤民海廣，兆民之眾，豈枉者宜五年差一減刑官核實(shí)而反尚書(shū)為奏，其議。公亦減刑之夢(mèng)一神告之曰“汝命無(wú)子，今減刑之議，深合天心，上帝汝三子，衣腰金是夕人有娠，后生應(yīng)塤，應(yīng)坤，堎，皆顯官。嘉興包字信之其父池陽(yáng)太守，生七子，最，平湖袁氏，與吾父往來(lái)厚博高才，累舉不第留心二氏之學(xué)。一日東游泖湖，偶一村寺中見(jiàn)觀(guān)音像，淋漓露立即解橐中得十金授主僧令修屋，僧告以功銀少，不能竣事。取布四疋，檢篋中衣七與之，內(nèi)褶系新置其仆請(qǐng)已之。憑曰但得像無(wú)恙，吾雖裸裎何傷？”僧垂淚曰：舍銀及衣猶非難“事。只此點(diǎn)心，如何易得”功完拉老父同游，寺中。夢(mèng)伽藍(lán)來(lái)謝曰“汝子當(dāng)享世祿”后子汴孫檉芳皆登第，作顯wéigmìshūqíshìyǐbáiguāncháoguān摘其以訊諸囚不者釋冤抑十余人。shíniǎnxiánshàngshūzhīniǎngǔzhīshàngyuānsìhǎizhīguǎngzhàozhīzhòngqǐwzhěyíǔniánchāiyījiǎnguānhéshífzhīshàngshwèizòushígyìchāijiǎnzhīlièyìgàozhrǔwúzǐjjiǎnzhīyìshēntiānxshàngdìcìrǔzǐjiēyìzǐyāojshìxīfūrényshshēngkūnlèngjiēxiǎnguānjiāxbāoxìnzhīfùwéichíshǒushēngzuìzhuìhúshìyǔláishènhòubóxuégcáiljǔbúdìliúxzhīxuérìmhúǒuzhìcūnzhōngjiànguānxiànglíjíjiězhōngdéshíjshòuzhǔxiwūyǔsēngyǐgdàyínshǎoshìqǔsbùsìpǐjiǎnqièzhōngyīījiànyǔzhīzhùzhězhì纻qyǐzhyuēdéshèngxiàngsuīchénghéshāngēngchuílèiyuēshějíyīfshìzhīcǐyīxīnrúhédéwánlālfùyóuqiéláixièrǔzǐxiǎngshìlùyǐhòuzǐbiànchēngjidìzuòxiǎn18

guān嘉善支立父為刑房吏，無(wú)辜陷重辟意哀之欲求guān嘉善支立父為刑房吏，無(wú)辜陷重辟意哀之欲求其生。囚語(yǔ)其妻曰：支公“嘉，愧無(wú)報(bào)，日延之下鄉(xiāng)，汝以身事之，彼或肯用意則可生也”其妻泣而聽(tīng)zhìqīzìchūjiǔjùgàoyǐfūtzhīqiúchūyùfūqīkòuxièyuēcǐdéshìsuǒxīwúzǐwúyǒuruònǚ送